လူကူးမျဉ်းကြားက လမ်းဖြတ်ကူးလျှင် ကမ္ဘာကျော်နိုင်ပါသည် စာအုပ်သည် စာရေးဆရာ ဟန်ဆန်း၏ စာပေလက်ရာကိုးပုဒ်ကို စုစည်းထားသော စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုစာအုပ်တွင် ၁။ လူကူးမျဉ်းကျားက လမ်းဖြတ်ကူးလျှင် ကမ္ဘာကျော်နိုင်ပါသည် ၂။ ထွေသူ၏ မှတ်စု ၃။ ကိုယ့်ပုံတူ ၄။ နိုင်ငံတော်သမ္မတဖတ်စာ ၅။ မွေးရပ်မြေ ၆။ ငယ်ဘဝ ငယ်အိပ်မက် ငယ်အတွေး ၇။ ကွန့်မြူးတတ်သော အစားထိုးလောကတွင် သူတို့ အိပ်မက်များ မက်နေပါစေ ၈။ အသိဉာဏ်ရှိသော လက်ကိုင်ဖုန်းတစ်လုံး ၉။ မင်းလူ ညနေခင်းများဟု အမည်ရသည့် စာပေလက်ရာကိုးပုဒ်ပါဝင်ပြီး စာရေးသူ ဟန်ဆန်း၏ ပင်ကိုယ်ရေးစာပေလက်ရာများစုစည်းမှု စာအုပ်ဖြစ်ပါသည်။ စာအုပ်နှင့်ပတ်သက်သော အမှာစာကို ကဗျာဆရာ ဇေယျာလင်း၊ အယ်ဒီတာ မျိုးမြင့်ညိမ်းနှင့် စာရေးဆရာ ဟန်ဆန်းတို့က ရေးသားထားပါသည်။ ထိုစာအုပ်နှင့်ပတ်သက်၍…
Author: Han Sann
ရာမည၊ ဧရာ၀တီ(၁၉၈၈-၈၉)စာအုပ်နှင့် စာပေလက်ရာဖြစ်ရခြင်းအကြောင်း
“ကျွန်မဆီမှာ မှတ်တမ်းအနေနဲ့ နောက်ထပ်ရှိနေတာကတော့ ဒေါ်ဒေါ်ချောနဲ့ သူ့သူငယ်ချင်း ကော်လင်းဆိုသူတို့က ဒီစာမူအကြောင်း အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးထားတဲ့ စာနှစ်စောင်ပါ။ ကော်လင်းက ကျွန်မရဲ့ စာမူဟာ ခရီးစဉ်မှတ်တမ်းဆိုတာထက် စာပေလက်ရာတစ်ခု ဖြစ်နေတယ်လို့ အဲဒီစာထဲမှာ ဆိုထားပါတယ်”ဆိုသော မသီတာ(စမ်းချောင်း)၏ အမှာစာပါ “စာပေလက်ရာတစ်ခုဖြစ်နေတယ်”စကားရပ်ကြောင့် “ရာမည၊ ဧရာ ၀တီ(၁၉၈၈-၈၉)” စာအုပ်ကို စိတ်ဝင်စားမှု ပိုမိုတိုးပွားရပါသည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးခရီးများကို အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် သွားခဲ့ပါသည်။ ထိုခရီးများအနက် မွန်နှင့် ဧရာ၀တီခရီးစဉ်များသည် စစ်အာဏာရှင်များ၏ ဖိနှိပ်မှုကို ပြင်းထန်စွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါသည်။ ထိုခရီးစဉ်တွင် စာရေးဆရာမ မသီတာ(စမ်းချောင်း) သည် ပြန်ကြားရေးတာဝန်ဖြင့် ခရီးကို လိုက်ပါခဲ့ရသည်။ ခရီးစဉ်ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ရပါသည်။ ထိုမှတ်တမ်းကို ခရီးစဉ်အပြီးတွင် ပြုစုရေးသားနိုင်ခဲ့ သော်လည်း နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကြမှသာ…
“ဂီလာ”ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားနှင့်တိုင်းရင်းသားရုပ်ရှင်ကဏ္ဍ
တိုင်းရင်းသားများထဲမှ မျိုးနွယ်စုတစ်ခုဖြစ်သည့် ရဝမ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုအကြောင်းကို အခြေပြုရိုက် ကူးတင်ပြထားသည် “ဂီလာ”ဆိုသော ရုပ်ရှင်ကားကြီးကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၅ ရက်၌ ရွှေတောင်ကြားလမ်းရှိ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ဖွံ့ဖြိုးရေးစင်တာတွင်ပြသခဲ့၍ ကြည့်လိုက်ရပါသည်။ ထိုဇာတ်ကားသည် မြစ်ကြီးနား၊ ဗန်းမော်နှင့် လားရှိုးတို့၌သာ ရုံတင်ပြသခွင့်ရထားပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ရုံတင်ပြသခွင့်မရသေးပါ။ “ဂီလာ”ရုပ်ရုပ်ဇာတ်ကားကြီးသည် ရဝမ်သရုပ်ဆောင်၊ ရဝမ်ဒါရိုက်တာတို့က ရဝမ်မျိုးနွယ်စုအကြောင်းကို အခြေပြု၍ ရိုက်ကူးထားသော အက်ရှင်ဇာတ်ကားတစ်ကားဖြစ်သည်။ မြန်မာရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများထဲတွင်မှ ထူးခြားသောရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတစ်ကားဖြစ်ပါသည်။ “ဂီလာ”ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွင် ပထမဦးစွာ သတိထားမိသည့် ထူးခြားမှုမှာ ရဝမ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ၏ ၁၈ ရာစုနှစ်မှ လူမှုဘ၀နေထိုင်မှု များနှင့်ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများအကြောင်းကို အခြေခံရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရဝမ်လူမျိုးစုများသည် ယနေ့ကာလတွင် ယနေ့ ခေတ်ကာလအတိုင်း ဝတ်စားဆင်ယဉ်နေထိုင်နေကြ၍ လူမျိုးစု၏ ထူးခြားမှုဝိသေသကို ပြသရန်ခက်ခဲသောကြောင့် ရဝမ်ရိုးရာနှင့်နီးကပ်မှုရရှိစေ ရန် ၁၈ ရာစုနှစ်များဆီသို့ နောက်ဆုတ်၍ ဇာတ်လမ်းဆင်ရိုက်ကူးခဲ့သည်ဟု…
စသည်၊ စသည်ဖြင့်…(စာအုပ်)
‘စသည်၊ စသည်ဖြင့်’စာအုပ်သည် ရွှေအမြုတေမဂ္ဂဇင်းတွင် မြင့်သန်းရေးသားခဲ့သည့် စာပေ၊ ဘာသာ စကား၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ သမိုင်း၊ ရသပညာ စသည့်အရေးအသားများနှင့်ပတ်သက်သော ဆောင်းပါးများကို စုစည်း၍ နှစ်ကာလများစာပေက ၂ဝ၁၂ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ပထမအကြိမ်အဖြစ်ထုတ်ဝေခဲ့သော စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်သည်။ စာအုပ်အမည်ကိုလည်း ‘စသည်၊ စသည်ဖြင့်…၊ စာပေ၊ ဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ သမိုင်း၊ ရသပညာ စသည့် အရေး အသားများ’ဟုအမည်ပေးထားသည်။ ‘စသည်၊ စသည်ဖြင့်’စာအုပ်တွင် စာပေ၊ ဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ သမိုင်းနှင့်ရသပညာ စသည့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာများကို အထောက်အထားမဲ့၊ အကိုး အကားမဲ့ ဖော်ပြသည့်အပြင် သေချာရေးရာသည် သုတေသနပြုမှု မရှိဘဲနှင့် မိမိထင်မြင်ယူဆသည့် ထင်မြင်ယူဆချက်အတိုင်း မိမိနားလည်သည့် ဘောင် တစ်ခုအတွင်းမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည့် စာတမ်းများနှင့်ဆောင်းပါးများ (ဆရာ)မြင့်သန်းက အကိုးအကားများဖြင့် ပြန်လည်ထောက်ပြရှင်းလင်းထား…
ပြောနေသည် အိုက်ဝေဝေ(စာအုပ်)
တရုတ်နိုင်ငံသား အနုပညာရှင် အိုက်ဝေဝေ၏ အင်တာဗျူးနှစ်ခုနှင့် အိုက်ဝေဝေ၏ အတွေးအခေါ်အယူအဆများကို ‘‘ပြောနေသည် အိုက်ဝေဝေ’’ဟု အမည်ပေး၍ ထုတ်ဝေထားသော စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်သည်။ အင်တာဗျူးဆရာ ဟန်ယူရစ် အော့ဘ်ရစ်က အိုက်ဝေဝေကို မေးမြန်းထားသည့် အင်တာဗျူး နှင့် လယ်ရီ ဝါ့ရု စုဆောင်းတည်းဖြတ်ထားသည့် အိုက်ဝေဝေအတွေးအခေါ်များကို ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ အိုက်ဝေဝေသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသောသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ထို့အတူ အိုက်ဝေဝေ၏ ဖခင်ဖြစ်သူ အိုက်ကျင့်မှာလည်း စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ အိုက်ကျင့်ကို စိတ်ဝင်စားခြင်းအားဖြင့် တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးကာလ(၁၉၆၆)ကိုလည်း စိတ်ဝင်စားရပါသည်။ ထို့အတူ နယူးယောက်ခ်အသိုက်အဝန်းနှင့် ကမ္ဘာကလည်း အိုက်ဝေဝေကို ဘာကြောင့်စိတ်ဝင်စားရသလဲဆိုသည်ကိုလည်း စိတ်ဝင်စားရသည်။ စာရေးသူ၏ မိတ်ဆွေတစ်ဦးဖြစ်သူ မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်သမား စိုးမိုးအောင်ပြောခဲ့ဖူးသကဲ့သို့ အိုက်ဝေဝေသည် တရုတ်အစိုးရ၏ နယ်ရုပ်ကလေးတစ်ရုပ် လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ တရုတ်အစိုးရ၏ ပြယုဂ်လည်းဖြစ်နိုင်သည်။ အိုက်ဝေဝေသည်…