ရန်ကုန်ဘဆွေရေးသားခဲ့ပြီး တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ဖူးခြင်း မရှိသေးသည့် စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်သည်။ ထိုစာအုပ်ကို ငါတို့စာပေက ၂ဝ၁၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ဂျပန်တော်လှန်ရေးကာလကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် မှတ်တမ်းစာပေအမျိုးအစားဖြစ်သည်။
ရန်ကုန်ဘဆွေ၏ ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီသည် ဂျပန်တော်လှန်ရေးကာလ၌ တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင်းများ၊ တော်လှန် ရေးတပ်သားများ၏ အတွေ့အကြုံများ၊ အခက်အခဲများ၊ အားနည်းချက်များ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကင်းလွတ်နေသည့် ကာလအတွင်း ဒေသခံတို့၏ ကျီးလန့်စာစားနေထိုင်ရသည့် အခြေအနေများ၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ယုံကြည်မှုကင်းမဲ့စွာနေထိုင် ရသည့်အခြေအနေများကို သိမြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ စာရေးသူသည် သူ၏ဂျပန်တော်လှန်ရေးကာလဖြတ်သန်းရာဒေသ ဧရာဝတီ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသမှ အတွေ့အကြုံများကို အဓိကထားမှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။
ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီစာအုပ်နှင့်ပတ်သက်၍ ‘‘စာရေးသူသည် ဤအကြောင်းဖြစ်ရပ်ကို ရေးမည်ဆိုသော်လည်း သမိုင်း သုတေသီများ၊ သမိုင်းဆရာများကဲ့သို့ ခန့်ခန့်ညားညား မရေးတတ်ကြောင်း ဝန်ခံပါသည်။ ထိုသို့ရေးရန်လည်း ဘယ်တုန်းကမျှ စိတ်မကူးခဲ့သောကြောင့် အထောက်အထားတွေ၊ သက်သေခံပစ္စည်းတွေ၊ အချိန်နေ့စွဲတွေ မှတ်သားခြင်း၊ စုဆောင်ခြင်းမျိုး တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ မပြုဘူးခဲ့။ သမိုင်းဆိုသည်မှာလည်း ထိုအချက်များ တိတိကျကျ မပါရှိက သမိုင်းအင်္ဂါနှင့်မညီ။ ထို့ကြောင့် လည်း ဤဖြစ်ရပ်ဇာတ်ကြောင်း၏အမည်ကို ‘‘ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီ၏ သမိုင်းကြောင်း’’ ဟု အမည်မမှည့်ခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤဖြစ်ရပ်သည် စာရေးသူကိုယ်တိုင်တကယ်တွေ့ထိ သိရှိခဲ့ရသည့် ဖြစ်ရပ်။ ထို့ကြောင့်လည်း စာရေးသူ သည် ရဲရဲတင်းတင်း ရေးဝံ့သည်၊ ဟုတ်၏။ မှန်၏ဟု အာမခံရဲသည်’’ဟု စာရေးသူ၏ ဝန်ခံချက်အဖြစ် ထည့်သွင်းရေးသား ထားသည်။
ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီစာအုပ်တွင် သခင်စိုး၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း အစရှိသူတို့၏ တော်လှန်ရေးကာလ အကြောင်းများကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ထိုကာလအတွင်း အတူတကွဖြတ်သန်းခဲ့ရသည့် တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင်များအကြောင်းကိုလည်း သိမြင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ယင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ‘‘ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီ ဆိုသည်မှာ၏ ဘဝဇာတ်ကြောင်း’’အစအဆုံးတစ်လျှောက်လုံးလုံးကို စာရေးသူသည်(ကြားသလိုမဟုတ်ဘဲ) မိမိကိုယ်တိုင်တွေ့သည့်အတိုင်း၊ သိသည့်အတိုင်း၊ ဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း ရေးဖော်ထားပါပြီ။ စာဖတ်သူတို့၏ စိတ်တွင် ရင့်သီးသည်၊ ရက် စက်သည်ဟု ထင်ချင်ကြလျှင်လည်း ထင်ကြပါလေတော့’’ဟု ရန်ကုန်ဘဆွေက သူ၏ဝန်ခံချက်တွင် ရေးသားထားသည်။
ပြည်သူ့အရေးတော်ပါတီစာအုပ်ကို ဖတ်ခြင်းအားဖြင့် ဂျပန်တော်လှန်ရေးကာလအခြေအနေတစေ့တစောင်းကို သိမြင်ရမည် ဖြစ်သလို နိုင်ငံရေးသု တေသနပြုသူများနှင့် သမိုင်းလေ့လာသူများအတွက် အထောက်အကူပြုဖွယ်၊ စဉ်းစားထောက်ချင့်ဖွယ် အချက်အလက်ကောင်းများကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာ –
ဂဋ္ဌုန်ဦးစောကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သည်နှင့်ပတ်သက်၍
‘‘တော်လှန်ရေးအပြီး အင်္ဂလိပ်ပြန်အဝင်၌ (မြန်မာအချင်းချင်း နှိမ်နင်းပေးရန်) ဂဋ္ဌုန်ဦးစောအား အင်္ဂလိပ်က ပေးအပ်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဦးစောလက်မခံဖြစ်စေရန် သေနတ်ဖြင့် လိုက်ပစ်ကြစဉ်က ဂျစ်ကားမောင်းပေးခဲ့သော ကိုထွန်းအေးပင် ဖြစ်ပါသည်’’ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
သခင်စိုးကြီးနှင့်ပတ်သက်၍
‘‘ကိုဦးရှိတယ်ဗျ’’ ကိုဦးဆိုသူမှာ သခင်စိုးကြီး၏ တော်လှန်ရေးနာမည်ဖြစ်သည်။
‘‘ဟာ အတော်ပဲ၊ ကျွန်တော် အားကြီး တွေ့ချင်နေတယ်’’ စာရေးသူက လှေကားဘက်သို့ မျက်နှာမူလိုက်သည်။ ကိုဇော်ဖေ က စာရေးသူ၏ လက်ကို ကမန်းကတန်း ဆွဲလိုက်သည်။
‘‘နေဦးဗျာ ကိုဦးကြီးက မှာထားတယ်ဗျ၊ သူ့ကို တွေ့မယ်သူဆိုရင် သူ့ကိုကြိုတင်အကြောင်းကြားပြီး သူက ခွင့်ပြုမှခေါ်လာ ပါတဲ့’’
‘‘ဪ တော်လှန်ရေး ခေါင်းဆောင်ကြီးကလည်းကွယ်‘‘ စာရေးသူက ပါးစပ်မှ ညည်းရင်း ပြုံးစိစိ ဖြစ်နေသည်’’ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
ဒေသခံပြည်သူများနှင့်ပတ်သက်၍
‘‘ပြည်သူတို့ဘက်မှ အမြဲရပ်တည်၍ ဖက်ဆစ်မူတူးတို့ကို အဆင်သင့်လျှင့် သင့်သလို တိုက်ခိုက်နေသောရဲဘော်တို့အား ပြည်သူတို့က တုံ့ပြန်အကူ အညီပေးကြပါရန်ဟူသော စာမျိုးတွေကို ကျေးရွာတို့တွင် မိမိတို့ လူခံများဖြင့် လှည့်လည်ဝေခြင်းမျိုး။ နောက်ပိုင်းတွင် စာရေးသူတို့အဖို့ လူချင်းသိနေ ကြဖို့မလိုတော့။ ခေါင်းရင်းဘက် ပုဏ္ဏားကွယ်တွင် ထုံးဖြင့် ဝလုံး သုံးလုံး ရေးထားသည့် အိမ်မျိုးတွေက လက်ကိုင်ပဝါအနီကိုပြပြီး ဝင်ပုန်းနိုင်သည်။ အကူအညီတောင်းနိုင်သည်။ ညဘက် ဝင်တည်းခိုးနိုင်သည်’’ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
လွတ်လပ်ရေးရပြီးစ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍
‘‘သန့်ရှင်းဥက္ကဋ္ဌကြီးတို့၏ ကျဉ်းမြောင်းသော အမြင်ဖြင့် ပြုလုပ်နေသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာသာလျှင် နိုင်ငံတော်ဘာသာဖြစ်ရမည် ဟူသောမူနှင့်အခြား တစ်ဘက်စွန်းရောက်ဖြစ်သော ဦးသိန်းဖေမြင့် မြှောက်ထိုးပင့်ကော်လုပ်လာသည့် ဖစ်ဒရယ်မူကို လက်ခံမည်ဟု ပြုလာသောအခါ တပ်မတော်က မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်လာသည်’’ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီဇာတ်သိမ်းသည်နှင့်ပတ်သက်၍
‘‘မက်စ်သို့ ဝ၃ နာရီ ၅ဝ မိနစ်တွင် ဥက္ကဋ္ဌကြီးဦးနု ရောက်ရှိသွားသည်။ ထိုအချိန်၌ နောက်ပိုင်းမှစ၍ မြန်မာပြည်တွင် မဆလ လမ်းစဉ်ပါတီမှတစ်ပါး အခြားသောပါတီတို့အားလုံး ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြရပြီဖြစ်ရာ ‘ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီ’ တစ်ဖြစ်လဲ ဖြစ်သော ဆိုရှယ်လစ်ပါတီသည်လည်း အများနည်းတူ ရောနှောဖျက်သိမ်းလိုက်ရသည် ဖြစ်ပါသတည်း’’ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံပါတီစာအုပ်ကို ရန်ကုန်ဘဆွေသည် ၁၉၈၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂ ရက် နံနက် ၉ နာရီတွင် အပြီးသတ်ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုမှတ်တမ်းစာအုပ်သည် ရေးသားပြီးချိန်မှ ၃၃ နှစ်အကြာမှသာ ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။
ဟန်ဆန်း