မြန်မာယူနီကုတ်နှင့် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်

မကြာမီ ထုတ်ဝေတော့မည့် Microsoft Windows 8 တွင် မြန်မာယူနီကုတ်ကို တရားဝင်ထည့်သွင်းပေးတော့မည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့အိုင်စီတီ အသိုင်းအဝန်းမှာ ယူနီကုတ်နှင့်ပတ်သက်လျှင် ပွဲဆူသည်။ အငြင်းအခုန်များသည်။ မပြေလည်မှုမရရှိဘူးစသဖြင့် သတင်းကြီးသည်။ ယူနီကုတ်ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းကို အတိအကျလိုက်နာထားသော စံသတ်မှတ်ချက်တစ်ခုသာဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်ဝေါဟာရအားဖြင့် Unicode ဟု စာလုံးပေါင်းသည်။ Unicode စကားလုံး၏အဓိပ္ပါယ်အပြည့်အစုံမှာ Universal Character Encoding ဖြစ်သည်။ ယူနီကုတ်ဆိုသည်မှာ ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားနှင့်ကိုယ်ပိုင်အရေး အက္ခရာရှိသောဘာသာစကားများကို ကွန်ပျူတာပေါ်တွင် အသုံးပြုနိုင်ရန် ပြုလုပ်ပေးသောစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

မြန်မာစာကို ကွန်ပျူတာပေါ်တွင် ဖတ်နိုင်၊ ရိုက်နိုင်၊ ပုံနှိပ်နိုင်ရန် ပြုလုပ်ပေးသော ဆော့ဖ်ဝဲများကို ကွန်ပျူတာသုံးမြန်မာစာစနစ်များဟု ခြုံငုံခေါ်ဆိုကြသည်။ ဖောင့်တစ်ခုတည်းဖြစ်ပါက မြန်မာစာလုံးစနစ်ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ စာရိုက်လက်ကွက်စနစ်၊ စာစီစနစ်၊ စာလုံးပေါင်းစနစ်၊ ပုံနှိပ်စနစ် စသည့် အပိုင်းများပါလာသောအခါ ဖောင့်တစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘဲ ပရိုဂရမ်ရေးဆွဲခြင်းများပါ ပါလာသည့်အတွက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်ဟု ခြုံငုံ ခေါ်ဆိုခြင်းသည် ပိုမှန်သည်ဟု မြန်မာ့အင်တာနက်ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဆက်လက်ပြီး ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်များနှင့်ပတ်သက်၍ မျိုးဆက်များ ခွဲခြားထားပုံကိုလည်း မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားတွင် ဖော်ပြထားသည့် မူရင်းဖော်ပြချက်အတိုင်း ကူးယူတင်ပြလိုသည်။

ပထမ မျိုးဆက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်များမှာ ၁၉၈၀ ကျော်နှစ်ပိုင်းတွင် အိုင်ဘီအမ်၊ အာတာရီ ကွန်ပျူတာများပေါ်တွင် မြန်မာစာများ ရိုက်နိုင်၊ တည်းဖြတ်နိုင်ပြီး၊ ပုံရိုက်ထုတ်ရုံလောက်သာ ရရှိခဲ့သည့်စနစ်များဖြစ်သည်။ တချို့စနစ်များမှာ စာလုံးအရွယ်ပင်ပြောင်း၍ မရနိုင်ခဲ့ပါ။ ရန်ကုန်စက်မှု တက္ကသိုလ်နှင့်ရန်ကုန် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်တို့က စတင်စမ်းသပ်တီထွင်ခဲ့သော စနစ်များဖြစ်ပါသည်။ စာမျက်နှာ အနည်းငယ်သာ ရိုက်နိုင်သည့် စနစ်များဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ စီးပွားဖြစ်အဆင့် အများသုံးနိုင်သည့် အခြေအနေမရောက်ခဲ့ပါ။

ဒုတိယ မျိုးဆက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်များတွင် ပထမဆုံးပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်မှာ Apple ကွန်ပျူတာများပေါ်တွင် ၁၉၈၉ က အင်္ဂလန်မှ မြန်မာစာ ပါမောက္ခ John Okel ကြီးကြပ်ပြီး တီထွင်ခဲ့ကြသော Ava Burmese မြန်မာစာစနစ်ဖြစ်သည်။ အလားတူ အိုင်ဘီအမ်ပီစီများတွင် Microsoft Windows ပေါ် တွင် ဦးဇော်ထွဋ်နှင့်ဦးသက်ကိုကိုတို့က ၁၃ ၊ ၃ ၊ ၁၉၉၂ နေ့တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ဝင်းဒိုးသုံး ပထမဆုံး မြန်မာစာစနစ်ကို Pioneer Myanmar Font ဟုအမည် ပေးပြီး တီထွင်ဖြန့်ဖြူးခဲ့ပါသည်။ မကြာမီတွင် ဝင်းမြန်မာစာစနစ်ဟု အခြားစာလုံးပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် စုံစုံလင်လင်ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ အလားတူ များမကြာမီတွင် Shwe & Mya, GeoComp, CE စသည့် စနစ်များပါ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ဝင်းဒိုးတွင် အသုံးပြုနိုင်သည့်စနစ်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြသည်။ ၂၀ဝ၀ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် မြစေတီ၊ ဇော်ဂျီစသည့် မြန်မာစာစနစ်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သော်လည်း ယူနီကုတ်နည်းပညာကို မသုံးသေးဘဲ ယူနီကုတ် စာလုံးနေရာ တချို့ကိုယူ၍ အသုံးပြုထားသည့် စနစ်များလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပါသည်။

တတိယ မျိုးဆက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်ဆိုသည်မှာ ၂၀ဝ၃ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းမှ ထွက်ပေါ်လာသော မြန်မာစာကို ကွန်ပျူတာတွင် မြင်ရရုံ ပုံနှိပ်ရရုံမကဘဲ မြန်မာဘာသာဖြင့် ရှာဖွေ၊ တွက်ချက်၊ နှိုင်းယှဉ်၊ အက္ခရာစဉ် အသုံးပြုနိုင်သည့် ယူနီကုတ်နည်းပညာကို အသုံးပြုထားသည့် မြန်မာ ယူနီကုတ်စနစ်များ ဖြစ်ပါသည်။ ISO (International Orgainzation for Standardization) 10646 စံသတ်မှတ်ချက်များဖြင့် ကမ္ဘာ့အသိအမှတ်ပြုဘုံသုံးစနစ် အဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ (ဘုံသုံးစနစ်ဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာသုံး ယူနီကုတ် စံသုံးစနစ်ကို သုံးမည်ဆိုလျှင် ယင်းစံအတိုင်း တိတိကျကျ တစ်ပုံစံ တည်း လိုက်နာသုံးစွဲရန်လိုသည်။ သို့မှသာ Microsoft မှ ထုတ်လုပ်သည်များသည် Apple မှ စနစ်များနှင့်ချိတ်ဆက်စကားပြောအသုံးပြုနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ဆော့ဖ်ဝဲဟာ့ဒ်ဝဲထုတ်လုပ်သူ အားလုံးကလည်း ဤစံအတိုင်း လိုက်နာသုံးစွဲပါမည်ဟု အတည်ပြုချက်ရထားပြီးသည့် စနစ်ဖြစ်သည်။) ကွန်ပျူတာ၏စွမ်းအင်ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် အပြည့်အဝအသုံးချနိုင်ခြင်းသည် ယင်း၏ အစွမ်းထက်ဆုံး အရည်အချင်း ဖြစ်သည်။ အခြားယခင် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာ စနစ်ဟောင်းများနှင့်မည်သို့မျှ မယှဉ်သာသော အသုံးဝင်မှုဖြစ်သည့်အပြင်၊ မြန်မာအက္ခရာများ တင်မကဘဲ ရှမ်း၊ မွန်၊ ကရင် စကားလုံးများကိုပါယှဉ်တွဲ အသုံးပြုလာနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။ ပထမဆုံးပေါ်ထွက်ခဲ့သည့်စနစ်မှာ Myanmar Unicode & NLP Research Center, MCF ၏ Myanmar3 မြန်မာစာစနစ်ဖြစ်သည်။ ဤမြန်မာဝီကီပီးဒီးယားတွင် အသုံးပြုထားသော မြန်မာစာစနစ်မှာ ဤမြန်မာယူနီကုတ်စနစ်ပင် ဖြစ်သည်။

အထက်ဖော်ပြပါ အချက်အလက်များကို ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်နှင့် မြန်မာယူနီကုတ်အကြောင်းအနှစ်ချုပ်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် ဆက်လက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် အခြေခံအကျဆုံး လိုအပ်ချက်သည် ယူနီကုတ်ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုကြောင့် မြန်မာယူနီကုတ်နှင့်ပတ်သက်သည့် လက်ရှိအခြေအနေကို ဆက်လက်တင်ပြလိုသည်။

Microsoft Windows 8 တွင် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့် တရားဝင် ပါဝင်လာတော့မည်ဟု ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့က သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ယခုလို ပါဝင်လာရာတွင် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်နှင့်အတူ စာရိုက်စနစ်လည်း ပါဝင်လာမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာယူနီကုတ်တွင် ရုံးသုံးဘာသာစကားဖြစ်သော ဗမာစာအပြင် အခြားတိုင်းရင်းသားဘာသာစကားများဖြစ်သည့် ရှမ်း၊ ပိုးကရင်၊ စကောကရင်၊ ရခိုင်နှင့်မွန်တို့လည်းပါဝင် မည်ဖြစ်သည်။ အက္ခရာအရေးအသားရှိသော တိုင်းရင်းသားဘာသာစကားများအားလုံး ယူနီကုတ်တွင် ပါဝင်လာမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့် ပါဝင်လာသည်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ယူနီကုတ် စံသတ်မှတ်ချက်အတိုင်း လိုက်နာထားသော မြန်မာဖောင့်ကို လက်ခံထည့်သွင်း အသုံးပြုလာခြင်းသည် စံသတ်မှတ်ချက်တစ်ခု၏ အရေးပါမှုကို ထင်ရှားစေသည့် သက်သေပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Microsoft Windows 8 တွင် မြန်မာဘာသာစကားနှင့်ပတ်သက်သော ဖောင့်နှင့်ကီးဘုတ်များကို ထည့်သွင်းပေးခြင်းသည် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကောင်းမွန်သော အလားအလာကောင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည် ဟု ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့က သုံးသပ်ဖော်ပြထား သည်။

ယူနီကုတ်ကွန်ဆိုဒီယမ်တွင် မြန်မာဘာသာစကားအတွက် ယူနီကုတ်ပွိုင့်များရရှိရန် ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဝန်းကျင်ကတည်းက စတင်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် ယူနီကုတ်စံနှုန်းကို တစ်ဝက်တစ်ပျက်သာ လိုက်နာထားပြီး စံနှုန်းမပြည့်သည့် ယူနီကုတ်အမည်ခံ မြန်မာဖောင့်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ယင်း ဖောင့်တို့သည် ၂၀ဝ၄ ခုနှစ် ဝန်းကျင်တွင် အသုံးပြုသူများထံသို့ ကျယ်ပြန့်စွာ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် စံနှုန်းမမီသော မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်နှင့် စံသတ်မှတ်ချက်အတိုင်း အတိအကျလိုက်နာထားသော မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်တို့အကြား အငြင်းပွားခြင်း၊ အခြေအတင်ဆွေးနွေးခြင်းများ မကြာခဏ ဖြစ်လေ့ရှိခဲ့ကြောင်း တွေ့ရသည်။

၂၀၁၀ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် မြန်မာဘာသာစကားဖြင့် ဖတ်ရှုနိုင်သော အိုင်စီတီနည်းပညာဆိုင်ရာဝက်ဘ်ဆိုဒ်အချို့သည့် စံနှုန်းမပြည့်သည့် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်ကို အသုံးပြုနေရာမှ စံသတ်မှတ်ချက်အတိုင်း အတိအကျလိုက်နာထားသည့် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်ကို ပြောင်းလဲအသုံးပြုလာခဲ့ ကြသည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်တွင် Apple Inc မှ ထုတ်လုပ်လိုက်သည့် Mac OS Lion တွင် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်နှင့် စာရိုက်စနစ်ပါဝင်ခဲ့သည်။ ထိုလအတွင်းတွင်ပင် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးက ၂၅ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁/၂၅၃-အစည်းအဝေး/အဖရ (၂၀၁၁)ကို ထုတ်ပြန်၍ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေး သို့ တင်ပြရမည့် ကိစ္စရပ်များနှင့် အထက်အဖွဲ့အစည်းများသို့ တင်ပြရမည့်ကိစ္စရပ်များအား Hard Copy ၊ Soft Copy ပေးပို့ရာတွင် Myanmar3 Unicode Font ဖြင့် ပေးပို့ရမည် ဟု အစိုးရရုံးအဖွဲ့များသို့ ညွှန်ကြားစာများပေးပို့ခဲ့သည်။

မြန်မာယူနီကုတ်နှင့်ပတ်သက်၍ နားလည်မှုလွဲခြင်း၊ အမြင်မရှင်းခြင်းနှင့်သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို အိုင်စီတီအသိုင်းအဝန်းတွင် ကြားနေရဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် နိုင်ငံတကာရှိ အိုင်စီတီလုပ်ငန်းကြီးများ၊ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများကိုလိုက်နာသော အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာ များတွင် ယူနီကုတ်ကွန်ဆိုဒီယမ်မှ သတ်မှတ်ပေးထားသော စံနှုန်းအတိုင်း အတိအကျလိုက်နာထားသည့် ယူနီကုတ်ဖောင့်များကိုသာ တရားဝင်အသုံးပြု ကြောင်း တွေ့ရသည်။

ယူနီကုတ်ကွန်ဆိုဒီယမ်ဆိုသည်မှာ ကိုယ်ပိုင်မိခင်ဘာသာစကားနှင့် ကိုယ်ပိုင်အက္ခရာရှိသော ဘာသာစကားများကို ကွန်ပျူတာနှင့်ကွန်ပျူတာ ဆက်စပ်ပစ္စည်းများပေါ်တွင် အသုံးပြုနိုင်ရန် စံသတ်မှတ်မှုများကို ပြုလုပ်ပေးသည့် စီးပွားရေးအရအကျိုးအမြတ်မဟုတ်သော နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်သည်။

Microsoft Windows 8 တွင် ပါဝင်လာမည့် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့်အမည်မှာ Myanmar Text Regular ဖြစ်ပြီး Mac OS Lion တွင် ပါဝင်ခဲ့သော ဖောင့်အမည်မှာ Myanmar Sangam MN ဖြစ်သည်။ Myanmar3 ဖောင့်ဆိုသည်မှာ ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့မှ ရုံးလုပ်ငန်းများနှင့် အများပြည်သူအသုံးပြုနိုင်ရန်ထုတ်လုပ်ထားသော ပြည်သူပိုင်ဖောင့်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Myanmar Text Regular ၊ Myanmar Sangam MN နှင့် Myanmar3 ဆိုသည်တို့မှာ မြန်မာယူနီကုတ်တို့၏ ဖောင့်အမည်များသာဖြစ်သည်။ အဆိုပါအချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ယူနီကုတ်ဖောင့်ဆိုတာ Myanmar3 တစ်မျိုးတည်း ကို ခေါ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စံသတ်မှတ်ချက်တွေကို အားလုံးလိုက်နာတဲ့ ဖောင့်တိုင်းကို unicode base fonts တွေလို့ ခေါ်ပါတယ်။ စာလုံးပုံစံတွေလည်း မျိုးစုံဒီဇိုင်းစုံရှိပါတယ် ဟု ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ဒီဇိုင်းနာတစ်ဦးဖြစ်သူ ထူးတေဇာက သူ၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းတွင် ကွန်ပျူတာအသုံးပြုသူအများစုသည်Microsoft မှ ထုတ်လုပ်သည့် Opreating System များကိုသာ အသုံးပြုကြသည်။ ထို့ကြောင့် Microsoft Windows 8 တွင် မြန်မာယူနီကုတ်ပါဝင်လာခြင်းသည် အလွန်အရေးပါသော အားသာချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အဆိုပါအချက်ကို Windows 8 ထွက်လာသည့် အခါ မြန်မာစာအား ဖတ်ရှုနိုင်ရန်အတွက် ဖောင့်ကို သီးခြားထည့်သွင်းရန် မလိုအပ်တော့ပဲ လွယ်ကူစွာ ဖတ်ရှုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာစကား ကို အသုံးပြုပြီး ကွန်ပျူတာတွင် လုပ်ငန်းဆောင်တာများလုပ်ဆောင်ရာ၌ ယခင်ထက် ပိုမိုလွယ်ကူလာမည်ဖြစ်သည် ဟု ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့က ထောက်ပြခဲ့သည်။

Microsoft rS Windows 8 ကို တရားဝင်ထုတ်ဝေခြင်းမပြုမီ Windows 8 Developer Preview ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်တွင် တစ်ကြိမ်၊ Windows 8 Release Preview ကို ၂၀၁၂ ခုနှစ် မေ ၃၁ တွင်တစ်ကြိမ် စမ်းသပ်အသုံးပြုနိုင်ရန် ထုတ်ပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ စမ်းသပ်ထုတ်ဝေသည့် Windows 8 အား စမ်းသပ်သုံးစွဲ ရသောရလာဒ်များကိုအခြေခံ၍ အထက်တွင်တင်ပြခဲ့သော ထုတ်ပြန်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ကြောင်း သုတေသနအဖွဲ့က ဆိုသည်။ ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာ စနစ်သုတေသနလုပ်ငန်းအဖွဲ့သည် မိခင်ဘာသာစကားသုံးကွန်ပျူတာစနစ်များကို အသုံးပြုနိုင်ရန် သုတေသနပြုလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

Microsoft နှင့် Apple ကွန်ပျူတာများတွင် မြန်မာယူနီကုတ်ဖောင့် တရားဝင်ပါဝင်ခြင်းမရှိခင်တုန်းက သူတို့မှာ ပါလာလျှင် ပြောင်းသုံးမည်ဆိုပြီး ပြောခဲ့တဲ့သူများ ရှိခဲ့သည်။ တစ်ချို့လည်း သုံးရသည်မှာ ခက်ခဲသည်ဟု ဆိုပြန်သည်။ ထိုသို့ဖြင့် မြန်မာယူနီကုတ်သည် အသံမျိုးစုံ မြည်ခဲ့သည်။ ယခုတော့ မြန်မာယူနီကုတ်သည် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းအတိုင်းအတိအကျဖြင့် ကမ္ဘာကျော် အိုင်စီတီထုတ်ကုန်များတွင် ခန့်ခန့်ထည်ထည် ပါဝင်ခဲ့ပါပြီ။ ကမ္ဘာ့အလယ်ကို လည်း တင့်တယ်စွာ ရောက်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

ဟန်ဇော်

အိုင်ကွန်မဂ္ဂဇင်း၊ သြဂုတ် ၂၀၁၂ ခုနှစ်

Category: Book