သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ကြီးရှင်သည် အာယုဝဎ္ဍနဆေးညွှန်းစာကို ဇလွန်ဈေးဘေး ဗာဒံပင်ထက် အဓိဠာန်လျက် ဂဃနဏဖတ်ခဲ့သည် ဆိုတဲ့ မြန်မာပန်ဂရမ် ရေးသားဖန်တီးခဲ့သူ ကိုမောင်မောင်ဆန်းအကြောင်း ပြောပြချင်ပါတယ်။ ကိုမောင်မောင်ဆန်းဟာ မြန်မာဘာသာစကားအတွက် ပထမဆုံးမြန်မာပန်ဂရမ် တစ်ခုကို ရေးသားဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်လို့ အောက်တိုဘာလဆန်းပိုင်းက ဘန်ကောက်မြို့မှ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာဝီကီပီးဒီးယား အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲမှာ သိလိုက်ရ တယ်။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို ကိုမောင်မောင်ဆန်းလည်း တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ မတက်ရောက်ခင်ကတည်းက ကိုငွေထွန်းရဲ့ ပြောပြချက်တွေကြောင့် ကိုမောင်မောင်ဆန်းကို တွေ့ ဆုံမေးမြန်ဖို့ ဆန္ဒရှိခဲ့တယ်။ စာရေးသူအနေနဲ့ ကိုမောင်မောင်ဆန်းကို မေးမြန်ဖို့ အဓိကရည်ရွယ်ထားတဲ့ အကြောင်းအရာက Myanmar Language SIG တစ်ခုဖြစ်တဲ့ www.myanmarlanguage.org အကြောင်းတစ်ခုထဲပါ။
ကိုမောင်မောင်ဆန်းဟာ စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ် ကိုင်နေပြီး စင်ကာပူမှာ ခေတ္တနေထိုင်နေသူတစ်ယောက်ဖြစ်တာကြောင့် သူ့ကို ယခင်က တွေ့ဆုံ အကဲခတ်ခွင့် မရခဲ့ပါဘူး။မြန်မာဝီကီအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်တော့မှ သူ့ကို သတိထားပြီး လေ့လာအကဲခတ်ခဲ့တယ်။ စကားပြောဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဒီအချိန်မှာ သူ့ရဲ့ စိတ်ကူးအိပ်မက်တွေနဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ထိတွေ့ သိရှိခဲ့ရတယ်။ စာရေးသူပြုလုပ်လိုတဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုမှာလည်း စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ မေးခွန်အသစ်တွေ တိုးလာတယ်။ ကိုမောင်မောင်ဆန်းရဲ့ ပြန်လည်ဖြေဆိုပေးမှုကလည်း စာဖတ်သူများအတွက် စိတ်ဝင်စားပြီး အကျိုးများစေမယ်လို့ ယုံကြည်မိတယ်။
ကိုမောင်မောင်ဆန်းက ကျွန်တော်က အိုင်တီသမားတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကွန်ပျူတာကို စိတ်ဝင်စားလို့ လုပ်ဖြစ်နေတာပါ။ သရီးဒီရုပ်ရှင်ကားကြီးအထိ ဖြစ်အောင်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးအိပ်မက် ကျွန်တော့မှာ ရှိတယ်။ စတဲ့ သူ့ရင်ထဲက စကားတွေကို ပြောပါတယ်။ သူ့စကားတွေရဲ့ နောက်ကွယ်က သူ့အကြောင်းတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်။ ကိုမောင်မောင်ဆန်းဟာ ၂၀ဝ၀ ခုနှစ်မှာ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းကို အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀ဝ၂ ခုနှစ်မှာ နိုင်ငံခြားဘာသာ တက္ကသိုလ်ကို ဂျပန်ဘာသာစကား အထူးပြုနဲ့ တက်ခဲ့တယ်။ ၂၀ဝ၅ ခုနှစ်မှာ ဘွဲ့ရခဲ့တယ်။ ၂၀ဝ၇ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ စင်ကာပူနိုင်ငံကို ထွက်လာပြီး Silver Fox Studio မှာ 3D Visualizer အနေနဲ့ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေပါတယ်။ ထို့အပြင် သူဟာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ အိုင်ကျူအမြင့်ဆုံး နှစ်ရာခိုင်နှုန်း ကိုပဲ လက်ခံတဲ့ Mensa International အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
အန်နီမေးရှင်းကို စိတ်ဝင်စားတယ်
ငယ်ငယ်ကတည်းက ကာတွန်းတွေကို ကြိုက်တယ်။ ဖန်တီးရတဲ့အပိုင်းတွေကိုလည်း ကြိုက်တယ်။ ငယ်ငယ်တုန်းက တစ်ကွက်ကာတွန်းတွေ ရေးတယ်။ စာအုပ်ထဲမှာ ကာတွန်းဇာတ်လမ်းတွေ ရေးတယ်။ ရေးပြီးရင် သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ဖတ်တယ်။ အရွယ်ရောက်လာတော့ ကွန်ပျူတာသုံးပြီး အန်နီမေးရှင်း လုပ်လို့ ရတယ်ဆိုတာ သိလာတယ်။ အန်နီမေးရှင်းလိုင်းဖက်ကို လိုက်စားတဲ့အချိန်မှာ သင်တန်းတွေ အများကြီးမရှိဘူး။ ရှိနေတဲ့သင်တန်းတွေကလည်း ကျောင်းသားတစ်ယောက်အတွက် ဈေးအရမ်းကြီးတယ်။ ကွန်ပျူတာတစ်လုံးရအောင် ကြိုးစားဝယ်ပြီးတော့ ကိုယ့်ဟာကိုယ်ပဲ ကိုယ်တိုင်လေ့လာတယ်။ စပြီးလေ့လာတဲ့ အချိန်မှာ တက်ကြွမှုကလည်း ရှိနေတော့ တစ်ဆင့်တစ်ခုအထိ ရောက်ခဲ့တယ်။
မြေစမ်းခရမ်းပျိုး ခဲတံလေးရဲ့ ည
မြေစမ်းခရမ်းပျိုးအနေနဲ့ သုံးမိနစ်စာလောက် ဇာတ်လမ်းတစ်ခုဖြစ်အောင် လုပ်လိုက်ချင်တယ်။ ငယ်ငယ်တုန်းက ရွှေသွေးတို့ တေဇတို့မှာ ပါတတ်တဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ခုလိုမျိုး ခဲတံလေးရဲ့ ည ဆိုပြီး လုပ်ဖြစ်တယ်။ ညဖက်မှာ ကြွက်တစ်ကောင်က ခဲတံလေးကို လာပြီး သွားအယားပြေအောင် ကိုက်တဲ့အ ကြောင်းကို အန်နီမေးရှင်းလုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ခဲတံလေးက ကြွက်အကိုက်မခံခင် ပုံလေးတစ်ပုံလောက် ဆွဲခဲ့ပါရစေဆိုပြီး ပုံဆွဲတယ်။ မသေခင် ပုံဆွဲချင် လည်း ဆွဲဆိုပြီး ကြွက်က ခွင့်ပြုတယ်။ ကြွက်က အစားသောင်းကျန်းတယ်ဆိုတော့ အစားအစာပုံလေးတွေကို ခဲတံလေးက ဆွဲပြတယ်။ ဒါပေမယ့် ပုံတွေ အားလုံးကို ပေါင်းကြည့်လိုက်တော့ ကြောင်တစ်ကောင်ပုံ ဖြစ်နေတဲ့ ဇာတ်လမ်းလေးပါ။ ကျွန်တော့ရဲ့ ပထမဆုံးအန်နီမေးရှင်းဖြစ်သလို ၂၀ဝ၃ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းမှာ မြန်မာ့ရုပ်မြင်သံကြားကနေ လွှင့်ခဲ့တယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ El Dorado နဲ့ ချိတ်မိပြီး အလုပ်ဆက်လုပ်ဖြစ်သွားတယ်။
လုပ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သရီးဒီ အန်နီမေးရှင်းများ
မိုးပျံဂျက် အန်နီမေးရှင်းအခွေကို လုပ်ဖြစ်တယ်။ မိုးပျံဂျက် အခွေထဲမှာ မိုးပျံဂျက်၊ ဒိတ်ဒိတ်ကြဲ၊ ခဲတံလေးရဲ့ ညဆိုပြီး အန်နီမေးရှင်းကာတွန်း အတိုလေး တွေ ပါတယ်။ အားလုံးပေါင်းလိုက်ရင် မိနစ်လေးဆယ်လောက် ပြသချိန်ရှိတဲ့ အခွေတစ်ခွေတော့ ဖြစ်သွားတယ်။ သိပ္ပံသူရဲကောင်းဆိုပြီးတော့လည်း ထွက်ခဲ့ဖူးတယ်။ မြန်မာပါဝါရိမ်းဂျားဆိုပြီး လူအင်အားနည်းနည်းနဲ့ လုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ထွက်ခဲ့တဲ့ ကာတွန်းဇာတ်လမ်းခွေတွေ အားလုံး အောင်မြင်ခဲ့ တယ်။ အောင်မြင်တယ်ဆိုပေမယ့် ခိုးကူးခွေတွေကြောင့် စီးပွားရေးအရ အမြတ်ကျန်တယ် ပြောရရုံလောက်ပဲ ပြန်ရတယ်။ ဒါက နောက်ပိုင်း လုပ်ချင် ကိုင်ချင်စိတ်ကို တားဆီးသလိုဖြစ် သွားတယ်။ အခွေထွက်ဖို့ဆိုတာကို ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်ချင်စိတ်တစ်ခုတည်းနဲ့ မအိပ်မနေလုပ်ရတယ်။ လုပ်ချင်ကိုင်ချင်စိတ် လျှော့သွားရင် သိသာတယ်။ အလုပ်လုပ်တဲ့ မြန်နှုန်းကလည်း ကျသွားတယ်။
အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဈေးကွက်ထဲကို ရောက်တဲ့အခွေ မရှိတော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် ယူနီဆက်နဲ့ ချိတ်ဆက်မိပြီး အသက်သုံးလေး နှစ်အရွယ်ကလေးတွေအတွက် အသိပညာပေးတဲ့ ကာတွန်းဇာတ်လမ်းတိုတွေကို ဖန်တီးပေးခဲ့တယ်။ အဲဒီနေရာမှာလည်း သူတို့ကို(ကလေးတွေ) ဒါကို လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ခံစားမှုမျိုး မရ စေပဲ သူတို့ကိုယ်တိုင် မသိလိုက်ပဲ ပညာပေးတဲ့ ကာတွန်းမျိုးတွေ လုပ်ခဲ့တယ်။ လူကြီးတွေအနေနဲ့လည်း ကြည့်ပြီးတော့ ကျေနပ်နိုင်တယ်။ ကလေးတွေ တင်မကဘူး လူကြီးတွေပါ အသိပညာရသွားနိုင်တဲ့ ပုံစံမျိုးလုပ်ခဲ့တယ်။
ကွာခြားခဲ့တဲ့ ကွာခြားချက်လေးများ
စလုပ်တုန်းက ကျွန်တော့ကို တွန်းအားဖြစ်စေခဲ့တဲ့အဖွဲ့အနေနဲ့ ပရောဖက်ဆာအဖွဲ့ဆိုတာ ရှိတယ်။ သူတို့လုပ်ခဲ့တဲ့ ဟာကို ကြည့်ပြီး တွန်းအား ဖြစ်ခဲ့ တယ်။ အန်နီမေးရှင်းကို ၂၀ဝ၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းကနေ ၂၀ဝ၇ ခုနှစ်အထိ ခြောက်နှစ်ဝန်းကျင်လောက် လုပ်ခဲ့တယ်။ အခု အန်နီမေးရှင်းမဟုတ်တဲ့ အလုပ်အကိုင်တစ်ခုကို ပြောင်းလိုက်တယ်ဆိုပေမယ့် အခုအလုပ်ကလည်း သရီးဒီးကိုပဲ လုပ်နေရတာပါ။ အန်နီမေးရှင်းကျတော့ ဖန်တီးမှုရှိတယ်။ ဖန်တီးနိုင်ရင် ဖန်တီးနိုင်သလောက် ရတယ်။ ဖန်တီးရတာကိုလည်း ပျော်တယ်။ ဒါပေမယ့် အန်နီမေးရှင်းက ငွေကြေးအရ မြတ်မမြတ် ချင့်ချိန်ရတာတွေ ရှိတယ်။ အခုလုပ်နေတဲ့အပိုင်းက သရီးဒီအန်နီမေးရှင်းမှာ လုပ်ခဲ့တဲ့အပိုင်းနဲ့ယှဉ်ရင် ထိပ်တန်းမှာ ရပ်တည်နိုင်တယ်။ ပြည်တွင်းမှာက သရီးဒီကနေ Output မြန်မြန်ထွက်အောင် အရည်အသွေးမီတယ် ဆိုရုံလောက်လေ လုပ်ရတယ်။ ဒီဖက်ပိုင်းမှာက အဲဒီလို မဟုတ်ဘူး။ အရည်အသွေးကောင်းဖို့ Rendering ကို ရသလောက်တင်ပြီး လုပ်ရတယ်။
စိတ်ကူးအိပ်မက် တစ်ခုရှိတယ်
ဒီမှာ(စင်ကာပူ)ကျတော့ ဆောက်လုပ်ရေးဒီဇိုင်းနဲ့ဗိသုကာလုပ်ငန်းတွေမှာ သူတို့က ဆောက်လုပ်ရေးမလုပ်ခင် ဆောက်လုပ်ပြီးတဲ့အတိုင်း မြင်ချင်တယ်။ ဒီအခါမှာ Visualizer တွေက သရီးဒီတွေနဲ့ Realistist Render ပြန်လုပ်ပေးရတယ်။ အနုပညာအပိုင်းဖြစ်တဲ့ ဖန်တီမှုအပိုင်းမှာတော့ ကျသွားတယ်။ ကိုယ်ပိုင်ဖန်တီးရတဲ့အပိုင်းတွေ မရှိတော့ပဲ ဒီဇိုင်နာဆွဲပြီးသားတွေ အပေါ်မှာပဲ ကိုယ်က ပိုပြီးကောင်းအောင် လှပအောင်လုပ်ပေးရတော့ ကော်မာရှယ်ပိုင်း ပိုဆန်သွားတယ်။ ခံစားချက်လျှော့သွားတယ်။ ဖန်တီးမှုလည်း လျှော့သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအပေါ်မှာ အာရုံစူးစိုက်ပြီးလုပ်တာက ပြည်တွင်းထဲမှာ နှစ် နှစ်သုံးနှစ်လုပ်တာထက် ပိုပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်နိုင်စွမ်းတက် လာတယ်။ ပြည်တွင်းမှာတုန်းက ကိုယ့်လုပ်ချင်တဲ့ အချိန်မှာ လုပ်တယ်။ ဒီမှာ(စင်ကာပူ) က စီမံခန့်ခွဲမှုတွေရှိတော့ အလုပ်ကို မပြီပြီးအောင် လုပ်ရမယ်ဆိုတာ ရှိနေတယ်။ အချိန်ကန့်သတ်မှုထဲမှာ အလုပ်ပြီးအောင် ကြိုးစားရတာတွေ ခဏခဏ ဖြစ်တယ်။ ဒီတော့ အလုပ်လုပ်တဲ့နှုန်းက မြန်လာတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်းလည်း တက်လာတယ်။ Interior Design မှာ အလုပ်လုပ်တဲ့အတွက် ဆောက်လုပ်ရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ အသိပညာတွေ အများကြီး သိလာတယ်။ အဲဒီဖက်ကို သွားချင်တယ်ဆိုရင် သွားလို့ရတဲ့ လမ်းခွဲတစ်ခုမှာ ရောက်နေတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်ဖြစ်ချင်တာက 3D Animation နဲ့ Special Effect အပိုင်းပဲ။ အဲဒီဘက်ကို ပြန်သွားဖို့ပဲ စိတ်ကူးထားတယ်။ ဒီအတွက် လိုအပ်တဲ့ ပညာကို ဆက်ပြီးသင်ယူဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်။ သရီးဒီရုပ်ရှင်ကားကြီးအထိ ဖြစ်အောင်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးအိပ်မက် ကျွန်တော့မှာရှိတယ်။
တစ်နေ့တော့ ရောက်မယ်
သရီးဒီနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒီနှစ်ပိုင်းတွေမှာ တက်လာတဲ့ သူတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အရည်အချင်းလည်း ရှိကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းမှာ သူတို့အတွက် အခွင့်အလမ်းနည်းတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ ပြည်တွင်းမှာ ဆက်နေမယ်ဆိုရင် အခုလုပ်နေတာထက် ပိုပြီးတော့ ကြိုးစားရမယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင် အခွင့်အလမ်း ကောင်းတွေရှိတဲ့ နေရာတစ်ခုခုမှာ အတွေ့အကြုံရအောင် သွားလုပ်သင့်တယ်။ ရည်မှန်းချက်ကြီးကြီးထားပြီးတော့ ကြိုးစားသင့်တယ်။ ရည်မှန်းချက်ကို မရောက်ရောက်အောင် လျှောက်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ရှိဖို့လိုတယ်။ ဒီလိုရှိလာရင် တစ်နေ့တော့ ရောက်မှာပဲ။
ကိုယ်တတ်နိုင်တဲ့ တစ်ထောင့် တစ်နေရာ
ကျွန်တော်က ငယ်ငယ်ကတည်းက စာဖတ်များခဲ့တယ်။ စာဖတ်များတဲ့အတွက် မြန်မာစာအကြောင်းကို သိတယ်။ www.myanmarlanguage.org ကို လုပ် တော့ တစ်ခုခုကူညီနိုင်မယ်ဆိုပြီး ပါဝင်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ www.myanmarlanguage.org ထဲမှာပါတဲ့ လူတွေကို မြန်မာအိုင်တီပရိုမှာ စပြီးတော့ စုစည်းမိတယ်။ ကျွန်တော်က အိုင်တီသမားတော့ မဟုတ်ဘူး။ ကွန်ပျူတာနဲ့အလုပ်လုပ်နေတာဆိုတော့ ကွန်ပျူတာနဲ့ပတ်သက်တာဆိုရင် အကုန်လုံးကို စိတ်ဝင်စား တယ်။ မြန်မာအိုင်တီပရိုမှာ ပုံမှန်ဝင်ကြည့်ဖြစ်သလို တစ်ခါတလေလည်း ပိုစ့်တွေ ဝင်ရေးဖြစ်တယ်။ အိုင်တီပရိုမှာ ငြင်းကြခုန်ကြ ဆွေးနွေးကြတဲ့ အခါမှာ ကြားထဲကနေ ကန့်လန့်ကန့်လန့် ဝင်ပါတယ်။ မိုက်ခရိုဆော့လ်မှာ မြန်မာယူနီကုဒ်ပါဖို့ လုပ်ကြမယ်ဆိုတော့ ကိုထွန်း(ထွန်းသူရသက်)၊ ကိုချစ်တို့က www.myanmarlanguage.org ဆိုတဲ့ ဒိုမိန်းကို ဝယ်ကြတယ်။ မိုက်ခရိုဆော့လ်ကို တောင်းဆိုလွှာပို့ဖို့အတွက် လက်မှတ်တွေကို စုဆောင်းကြတယ်။ အဲဒီ အချိန်အထိ ဝင်းဒိုးမှာ မြန်မာယူနီကုဒ်ကို ထည့်ပေးပါဆိုပြီး တောင်းဆိုကြတဲ့ အခြေအနေပဲ ရှိသေးတယ်။
နောက်တော့ ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာဘာသာစကား ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် စင်ကာပူက လူတွေ ဆွေးနွေးကြမယ်ဆိုပြီး စင်ကာပူမှာ ရောက်နေတဲ့ အိုင်တီသမား တွေ စုစည်းမိကြတယ်။ အဓိကကတော့ မြန်မာဘာသာစကားအတွက် ကိရိယာ(Tools)တွေ၊ လိုအပ်တဲ့ ဖောင့်တွေ၊ အကူအညီတွေ၊ ကီးဘုတ်တွေ အားလုံး ကို အတားအဆီးမရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ပြန်သုံးချင်ရင် ပြန်သုံးခွင့်ရှိတဲ့ အပိုင်းတွေအထိ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဖြန့်ဝေချင်တယ်။ အချင်းချင်း တိုင်တိုင်ပင်ပင် ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းလုပ်ပြီး ဆောင်ရွက်စေချင်တယ်။ www.myanmarlanguage.org မှာပါဝင်တဲ့ လူတွေက ကြားနေသဘောပါ။
ကြားနေဆိုတာကလည်း လူသုံးများတဲ့ ဇော်ဂျီဖောင့်၊ နိုင်ငံတကာစံသတ်မှတ်ချက်ဖြစ်တဲ့ မြန်မာယူနီကုဒ်နဲ့ မြန်မာ ယူနီကုဒ်ကို အခြေခံထားတဲ့ ဖောင့်တွေ ကြားထဲမှာ ဘယ်ဖက်ကမှမပါပဲ သုံးချင်ရာ သုံးဆိုတဲ့ မူဝါဒတစ်ခုကိုလည်း ချမှတ်တယ်။ နောက်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့၊ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး လေးစားမှုရှိ ဖို့၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ တိုက်ခိုက်တာတွေ မလုပ်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်။ www.myanmarlanguage.org ကနေ ပညာသင်ဆုပေးချင်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်လည်း ရှိတယ်။ မြန်မာစာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ နည်းပညာတွေဖြစ်တဲ့ OCR ၊ Search Engine ၊ Localization စတာတွေကို ကိုယ်တိုင်လည်း လုပ်မယ်။ တခြားသူတွေ လည်း လုပ်ကိုင်ဖို့ တွန်းအားပေးမယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေ ရှိတယ်။ www.myanmarlanguage.org ကနေ Google တို့၊ WordPress တို့ကို Localization လုပ်နေပါတယ်။ လူသုံးများတဲ့ Platform တွေကို မြန်မာဘာသာနဲ့ Interface ရအောင် ဘာသာပြန်မယ်။ ကျွန်တော်က Google ပေါ်မှာ ဘာသာပြန်တဲ့ဟာ တွေကို တည်းဖြတ်ပေးနေတယ်။ Media Wiki ကိုလည်း ဘာသာပြန်ပေးနေတယ်။
www.myanmarlanguage.org မှာ မြန်မာစာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားတဲ့ လူတွေအတွက် One Stop Information Center ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးလိုတယ်။ ဥပမာ – မြန်မာယူနီကုတ်အတွက်ဆိုရင် တစ်ချို့တွေက ယူနီကုတ်စည်းမျဉ်းတွေနဲ့လုပ်ထားတဲ့ အကြောင်းတွေကို မသိကြဘူး။ မသိတဲ့အတွက် သူတို့မှာ အခက် တွေ့စေတယ်။ ဇဝေဇဝါ ဖြစ်စေတယ်။ ဒါမျိုးတွေကို ရှင်းလင်းပေးချင်တယ်။ www.myanmarlanguage.org ထဲမှာ ဘယ်ဖောင့်တွေက ယူနီကုတ် စံမီတယ်။ ဘယ်ဖောင့်တွေကတော့ ယူနီကုတ်စံမီဘူး။ ယူနီကုတ်ဖောင့်ကို ကွန်ပျူတာထဲကို ဘယ်လို Install လုပ်ရတယ်။ ကီးဘုတ်တွေကို ဘယ်လိုသွင်းရတယ်။ ဘယ်ကီးဘုတ်ကတော့ ဘယ်လိုရှိတယ်။ ဒေါင့်လုတ်တွေကို ဘယ်နေရာတွေမှာ ရနိုင်တယ်။ ဘယ်ဟာတွေကတော့ Update ဖြစ်သွားပြီး ဆိုတာမျိုးတွေကို သိနိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုအနေနဲ့ အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အခက်အခဲတွေ့ကို FAQ (မကြာခဏမေးတတ်ကြတဲ့ မေးခွန်များ)အနေနဲ့ ဖြေပေးမယ်။ Localization ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့လည်း လုပ်မယ်။ လာကြည့်တဲ့ လူတွေထဲက ကူညီနိုင်မယ်ဆိုရင် ကူညီနိုင်တယ်။ ကိရိယာ(Tools)တွေ ဖြစ်တဲ့ Converter တို့၊ OCR တို့ လုပ်မယ်။ www.myanmarlanguage.org မှာလည်း Update လုပ်ထားပေးမယ်။ ကွန်ပျူတာအသုံးပြုတဲ့ သူတွေအနေနဲ့ အသုံးပြုတဲ့နေရာမှာ တင် ရပ်မနေသင့်ပါဘူး။ ကိုယ်တတ်နိုင်တဲ့ တစ်ထောင့်တစ်နေရာကနေပြီးတော့ ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာဘာသာစကားအတွက်ပါဝင်ရင် ပိုကောင်းမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ပူးပေါင်းပါ ဝင်ချင်တဲ့ သူတွေကိုလည်း ကြိုဆိုပါတယ်။
ဇော်ဂျီက ရွှေဘ ယူနီကုတ်က လူကြမ်း
ကွန်ပျူတာမှာ မြန်မာလိုကော် အင်္ဂလိပ်လိုကော် ရိုက်နိုင်တဲ့ ဖောင့်အနေနဲ့ ဇော်ဂျီကို ပထမဆုံး စတွေ့တယ်။ ဇော်ဂျီကို Planet ဝက်ဘ်ဆိုဒ်မှာ စတွေ့တော့ အရမ်းပျော်ခဲ့တယ်။ အဲဒီတုန်းက သူ့ကို သုံးရတာ ကီးဘုတ်လည်း မလိုဘူး။ Text Box လေးပါတယ်။ ဝင်းမြန်မာဖောင့်ကို သုံးတတ်တဲ့သူ ဆိုရင် ဝင်းမြန်မာလက်ကွက်နဲ့ ရိုက်နိုင်တယ်။ ကီးဘုတ်မှာ အင်္ဂလိပ်လို့ နှိပ်လိုက်ရင် အင်္ဂလိပ်လို ရိုက်နိုင်တယ်။ မြန်မာလို့ နှိပ်လိုက်ရင် မြန်မာလို့ ရိုက်နိုင်တယ်။ နှစ်မျိုးစလုံးကို တပြိုင်တည်း စာကြောင်းထဲမှာ ပြလို့ရတယ်။ အဓိကသိလိုက်တာက ဇော်ဂျီဖောင့် သုံးထားရင် အင်္ဂလိပ်ကော် မြန်မာကော်ရိုက်လို့ ရတယ်ဆိုတာပါ။ အဲဒီအချိန်တုန်းက ယူနီကုတ် စံမီတယ်၊ မမီဘူး ဆိုတာတွေကို မသိသေးဘူး။ သုံးလို့ ရတယ်ဆိုတာပဲ သိတယ်။
အဲဒီတုန်းက ဇော်ဂျီဖောင့်က အင်တာနက်အသုံးပြုတဲ့ ဖိုရမ်အသုံးပြုတဲ့ အသိုင်းအဝန်းမှာပဲ လူသိများသေးတယ်။ ဖိုရမ်ရေးတဲ့လူ အများစုကလည်း နောက်ပိုင်းမှာ Blogger တွေ ဖြစ်လာကြတယ်။ သူတို့ Blogger ဖြစ်လာတော့ သူတို့လည်း ဇော်ဂျီဖောင့်ကိုပဲ သုံးကြတယ်။ ဇော်ဂျီဖောင့် သုံးနည်းတွေကို လည်း ဖြန့်ဝေကြတယ်။ သုံးတဲ့လူတွေကလည်း များလာတော့ ဇော်ဂျီဖောင့်က အရမ်းကို ပေါ်ပြူလာဖြစ်လာတယ်။ Blogger တိုင်းကလည်း အင်္ဂလိပ်လို မရေးဘူးဆိုရင် ဇော်ဂျီဖောင့်ကိုပဲ သုံးတယ်။
ဇော်ဂျီဖောင့်မတိုင်ခင်ကတည်းက ယူနီကုတ်စံက ရှိနေပြီ။ ယူနီကုတ်စံက Version အမျိုးမျိုး ထွက်နေတယ်။ မတည်ငြိမ်သေးဘူး။ Myanmar 1 ထွက်တဲ့ အချိန်မှာ Myanmar 1 သုံးကြမယ်လုပ်တော့ Version က ပြောင်းသွားပြန်ရော၊ အချိန်တိုအတွင်းမှာ အရမ်းကို အပြောင်းအလဲ မြန်နေခဲ့တယ်။ ဇော်ဂျီက လည်း နည်းနည်းဆီ ပြောင်းနေတာရှိတယ်။ ဇော်ဂျီက Version တစ်ခုမှာ ရပ်လိုက်တယ်။ အဲဒီနောက်မှာ ဇော်ဂျီက Official Version ဆက်ပြီး မထုတ် တော့ဘူး။ လူတွေက ဇော်ဂျီဖောင့်လိုချင်တယ်ဆိုရင် ဇော်ဂျီဖောင့်ဝက်ဘ်ဆိုဒ်မှာ သွားကြည့်ပြီး ဒေါင့်လုတ် လုပ်လိုက်တယ်။ ဒါမှမဟုတ် Package လုပ်ထား တဲ့ Installer ကို သွင်းလိုက်တယ်။ ဒီအခါ ဇော်ဂျီဖောင့် တော်တော်များများကို ဖတ်လို့ရနေတယ်။
ဇော်ဂျီက တည်ငြိမ်တဲ့သဘောရှိပြီး ယူနီကုတ်စံက(အဲဒီအချိန်တုန်းက)တည်ငြိမ်တဲ့သဘောမရှိဘူး ဖြစ်နေတယ်။ မားကတ်တင်းအားဖြင့်လည်း ဇော်ဂျီကို လူတိုင်းက အချင်းချင်းဖြန့်ဝေနေကြတယ်။ တစ်ခုခု မလုပ်တတ်ဖူးဆိုရင် ကူညီမယ့်သူက အဆင်သင့်ရှိနေတယ်။ ယူနီကုတ်စံက အစကတည်းက ဘီလူးဆိုင်းတီးပြီး ထွက်တယ်။ ကြားထဲမှာ ယူနီကုတ်စံနဲ့ဇော်ဂျီဖြစ်တဲ့ ပြဿနာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ယူနီကုတ်စံနဲ့ ဇော်ဂျီက လူကြမ်းနဲ့မင်းသား ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာလို ဖြစ်နေတယ်။ ဇော်ဂျီက ရွှေဘ၊ ယူနီကုတ်က လူကြမ်း။ ရွှေဘဘက်က ပရိသတ်လည်း များတယ်။ ယူနီကုဒ်ကို လူမုန်းများတယ်။ သူ့အကြောင်းကို ခရေစေ့တွင်းကျ သိတဲ့လူနည်းတယ်။ စထွက်တဲ့ ယူနီကုတ် Version တွေကလည်း ပြဿနာတွေ ရှိတယ်။ သုံးမရတာ ရှိတယ်။ တစ်ချို့ကလည်း ယူနီကုတ်နဲ့ System တစ်ခုလုံးကို Run လိုက်တယ်။ ဇော်ဂျီကိုပဲ ပုံမှန်သုံးနေတဲ့ သူက စံသတ်မှတ်ချက်တွေကို မသိဘူး။ ဇော်ဂျီ ဖတ်မရလို့ရှိရင် အသစ်တင်လိုက်တဲ့ ဖောင့်က မကောင်းဘူးဆိုတာပဲ သူတို့စိတ်ထဲမှာ ယူဆတယ်။ တည့်တည့်ပြောရရင် ယူနီကုတ်က မားကတ်တင်း အရမ်းကို အားနည်းတယ်။
ယူနီကုတ်ကို မသုံးလို့ မရဘူး
၂၀ဝ၉ ခုနှစ် ကုန်ခါနီးအထိ ကျွန်တော်က ဇော်ဂျီပဲ သုံးတယ်။ ယူနီကုတ်ကို စမ်းကြည့်တာလောက်ပဲ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာအိုင်တီပရိုမှာ အိုင်တီဂုရု တွေက အခြေအတင် ဆွေးနွေးကြတယ်။ ကျွန်တော်က စိတ်ဝင်စားလို့ ဝင်ကြည့်ဖြစ်တယ်။ ယူနီကုတ်ဘက်ကနေ ဇော်ဂျီကိုပြောတော့ မခံချင်ဘူး။ ကျွန် တော်လည်း အဲဒီမှာ ဝင်ပြောတယ်။ ပြောရင်းနဲ့ ယူနီကုတ်အကြောင်းကို ပိုပြီးတော့ သိချင်လာတယ်။ သိချင်လာတဲ့အခါကျတော့ ယူနီကုတ်အကြောင်းရေး ထားတဲ့ စာတွေအားလုံးကို လိုက်ဖတ်တယ်။ ယူနီကုတ်ကဘာလဲ၊ စံသတ်မှတ်ချက်တွေ ဘာရှိလဲ၊ ယူနီကုတ်ကို ဘယ်လိုရိုက်ရင် ဘာရလဲ၊ အဲလို လိုက် ကြည့်တယ်။ နောက်ဆုံးမှာ ယူနီကုတ်က နိုင်ငံတကာက လက်ခံထားတဲ့ စံနှုန်းဆိုတာကို သွားတွေ့တယ်။ ယူနီကုတ်ကို မသုံးလို့ မရဘူးလား လေ့လာကြည့်တယ်။ ယူနီကုတ်ကို မသုံးလို့ မရဘူးဆိုတာကို သွားတွေ့တယ်။ မြန်မာတွေကြားထဲမှာ မြန်မာအချင်းချင်း ဇော်ဂျီဖောင့်နဲ့ ဖတ်လို့ရ တယ်ဆိုတာ ဟုတ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ရှမ်းအတွက်ထည့် စဉ်းစားမယ်ဆိုရင် တချို့ရှမ်းတွေက ရန်ကုန်မှာ နေကြတယ်။ မြန်မာလိုပြောတတ်တာရှိမယ်။ မြန်မာလိုလည်း ဘလော့ရေးမယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ဖက်မှာ သူတို့က ရှမ်းဖြစ်တဲ့အတွက် ရှမ်းလိုလည်း ဘလော့ရေးမယ်။ အင်္ဂလိပ်လိုလည်း ရေးမယ်၊ မြန်မာလိုလည်း ရေးမယ်။ ဒါမျိုး ဇော်ဂျီနဲ့ဆို မရတော့ဘူး။ ဇော်ဂျီမှာ ရရစ်(ြ)ရှစ်မျိုးရှိနေတယ်။
ရှေ့ဆက် တက်ရမယ့် လှေကားထစ်
ရရစ်(ြ)မှာတင် အမျိုးစုံဖြစ်နေတော့ ဇော်ဂျီက ယူနီကုတ်မှာပါတဲ့ Code Point တွေနဲ့ မလောက်တော့ဘူး။ မလောက်တော့ တစ်ဆယ်ချေးရတယ်။ တစ်ဆယ်ကို ဘယ်ထဲက ချေးရသလဲဆိုတော့ တိုင်းရင်းသားတွေအတွက် ပေးထားတဲ့ Code တွေထဲကနေ သွားချေးရတယ်။ ဒီတော့ အဲဒီနေရာတွေက ပျောက်သွားတယ်။ ပြလို့ မရတော့ဘူး။ ပြချင်ရင် ရှမ်းအတွက်လိုတဲ့ Code Point ကို ကရင်ထဲက သွားယူရမယ်။ ကရင်အတွက်လိုတဲ့ Code Point ကို မွန်ထဲက သွားယူရမယ်။ မွန်ထဲမှာလိုတဲ့ Code Point ကျတော့ မရှိတော့ဘူး။ ကုန်သွားပြီ။ ဒီလိုဆိုတော့ ဇော်ဂျီက တစ်ပွဲတိုး ဖြေရှင်းချက် ဖြစ်နေတယ်။ တစ်ခြား တိုင်းရင်းသား Code Point တွေအတွက် မဖြေရှင်းနိုင်ဘူး။ ဇော်ဂျီကို သုံးတော့ သုံးနေတယ်။ သို့သော် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာဘာသာစကား တိုးတက်ရေးအတွက် လှေကားထစ်ထဲက တစ်ဆင့်ပဲဖြစ်တယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဇော်ဂျီမှာ ရပ်နေလို့ မဖြစ်ဘူး။ ဇော်ဂျီအနေနဲ့ရပ်နေရင် ဘာမှထပ်ပြီး ပြောင်းလဲ တိုးတက်စရာမရှိဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ဆက်သွားမယ်ဆိုရင် ဒီလှေကားထစ်ကို ထားခဲ့ပြီးတော့ လှေကားထစ်အသစ်တွေကို တက်နင်းမှ ရတော့မယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဆက်ပြီး တက်နင်းရမယ့် လှေကားထစ်က ယူနီကုတ်ပဲ။
ဝိုင်းဝန်းကူညီတာလို့ မှတ်ယူစေချင်
ယူနီကုတ်ဟာ Open ဖြစ်တယ်။ Free ဖြစ်တယ်။ Open, Free ဆိုတာက အခမဲ့သုံးရုံတင်မကပဲ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာလည်း သုံးနိုင်တယ်။ ဖောင့်စတိုင် (Font Style) တွေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲချင်တယ်ဆိုရင်လည်း ပြောင်းလဲနိုင်တယ်။ Code Point တွေကို ပြောင်းချင်ရင် ပြောင်းနိုင်တယ် ဆိုပေမယ့်။ ပြောင်း လိုက်ရင် ယူနီကုတ်စံကို လိုက်နာထားတဲ့ ဖောင့်ဖြစ်တော့မှာ မဟုတ်ဘူး။ ယူနီကုတ်စံကို မလိုက်နာတဲ့အတွက် ယူနီကုတ်ဖောင့်ကို အမှန်အတိုင်း ဖတ်လို့ မရတော့ဘူး။ ISO ကို မလိုက်နာရင် ယူနီကုတ်ဖောင့် မဟုတ်တော့ဘူး။ ပြောင်းလို့ရတယ်ဆိုပေမယ့် Code Point တွေကို မပြောင်းသင့်ဘူး။ ယူနီကုတ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အစပိုင်းမှာ အခက်အခဲတွေ ရှိမယ်။ ရင်ဆိုင်ရမယ်။ ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာဘာသာစကားကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေချင်ရင် လွယ်ကူအဆင်ပြေတဲ့ နွားခြေရာ ခွက်လေးထဲမှာ ပျော်နေလို့ မဖြစ်ဘူး။ ယူနီကုတ်သုံးလို့ အခက်တွေ့မယ် ဒါမှမဟုတ် ရေးပြီးသားတွေကို ယူနီကုတ်ပြန်ပြောင်းတဲ့အခါ အခက် တွေ့ရင် အခက်အခဲလို့ မမှတ်ယူပါနဲ့။ ကွန်ပျူတာသုံးမြန်မာဘာသာစကား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ ဝိုင်းဝန်းကူညီတယ်လို့ မှတ်ယူစေချင်တယ်။
ဘာသာပြန်လို့ စားရတဲ့ ပီတိ
ကွန်ပျူတာတွေ မရှိခင် အချိန်တုန်းက စာရေးဆရာတွေက မြန်မာပြည်သူတွေ ဖတ်ဖို့သင့်ပြီး မိတ်ဆက်ပေးဖို့ လိုအပ်တဲ့စာအုပ်တွေကို ဘာသာပြန်ကြ တယ်။ ပြည်တွင်းမှာ ပညာတတ် လူတန်းစားက လက်တစ်ဆုတ်စာပဲ ရှိတယ်။ အဲဒီထဲကမှ အင်္ဂလိပ်စာကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် ဖတ်တတ်၊ ရေးတတ်တဲ့ သူက လက်တစ်ကော်စာပဲ ရှိမယ်။ အဲဒီ လက်တစ်ကော်စာက ကွန်ပျူတာအကြောင်းတွေ၊ ဆော့လ်ဝဲအကြောင်းတွေကို ကိုယ့်ဟာကိုယ်ဖတ်နေ လုပ်နေလို့ မပြီးဘူး။ မြန်မာစာကို သေစာ ရှင်စာလောက် ဖတ်တတ်သူရှိမယ်။ အေ ဘီ စီ ဒီ ကို သိတဲ့သူ ရှိမယ်။ မသိတဲ့ သူရှိမယ်။ အဲလို သူတွေကလည်း(ကွန်ပျူ တာကို) သုံးချင်မှာပဲ။ ကွန်ပျူတာသုံးရဖို့အတွက် အင်္ဂလိပ်စာကို အခြေခံကနေ စသင်နေရမယ်ဆိုရင် မဟုတ်သေးဘူး။ အင်္ဂလိပ်စာကို မသုံးမဖြစ်သုံးနေရ တာလဲ ရှိတယ်။ တစ်ချို့ဟာတွေက ဘာသာပြန်လိုက်လို့ရတယ်။ တစ်ချို့ဟာတွေက ဘာသာပြန်လိုက်လို့မရဘူး။ တစ်ချို့ဟာတွေက အသံထွက်ဖလှယ်လို့ ရတယ်။
မြန်မာလို သုံးနိုင်ရင် မြန်မာတွေ အကျိုးရှိတယ်
Localization လုပ်တယ်ဆိုတာက အင်္ဂလိပ်စာ ကောင်းကောင်းမတတ်တဲ့သူတွေ (ကွန်ပျူတာကို)မြန်မာလို သုံးနိုင်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် မြန်မာလို (ကွန်ပျူတာ ကို)သုံးမှ အားတွေ့ပါတယ်ဆိုတဲ့သူတွေ သုံးနိုင်ဖို့ အတွက်ပါ။ Localization လုပ်တဲ့ ပရောဂျက်တွေက ဝင်ငွေလည်း မရပါဘူး။ အချိန်လည်း ကုန်တယ်။ ဒါကို ဘာလို့လုပ်သလဲဆိုတော့ ဒီလိုလုပ်ရတာကို ပီတိဖြစ်တယ်။ (Localization လုပ်ပြီးတဲ့ ဟာကို) သုံးသုံး မသုံးသုံး လုပ်ပြီးတဲ့ ခဏမှာ အင်္ဂလိပ်စာ ကနေ မြန်မာစာကို ပြန်လိုက်နိုင်ပြီဆိုတဲ့ အသိတစ်ခုက စိတ်ထဲမှာ ပီတိဖြစ်တယ်။ ကျောင်းဆရာတွေလို ဘာသာပြန်လို့ရတဲ့ ပီတိကို စားတယ်။ Localization လုပ်ထားတဲ့ဟာကို မြန်မာလူမျိုးက သုံးမယ်ဆိုရင် User Interface မှာရှိတဲ့ Menu လိုဟာမျိုးတွေက မြန်မာလိုဖြစ်သွားတယ်။ မြန်မာလို သုံး နိုင်တဲ့အတွက် အဓိကအကျိုးဖြစ်စေတာက မြန်မာတွေပါပဲ။ ကျွန်တော့အနေနဲ့ Google, Media Wiki တွေကို Localization လုပ်နေပါတယ်။ Wikipedia ကို ဖွင့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဘယ်ကနေ ဘယ်ကို သွားရမယ်ဆိုတဲ့ လမ်းညွှန်တွေကို အင်္ဂလိပ်လိုပဲ ရေးထားတယ်။ ပင်မစာမျက်နှာဆိုရင် အင်္ဂလိပ်မှာ Main Page လို့ ရေးထားတယ်။ အသုံးပြုသူများရေးသားပြောဆိုလို့ရတဲ့ နေရာဆိုရင် User Talk လို့ သုံးထားတယ်။ ပံပိုးထားမှုတွေဆိုရင် Contribution လို့ သုံးထား တယ်။ အင်္ဂလိပ်စာသိတဲ့ လူတွေတောင်မှ တစ်ချို့စာလုံးတွေကို မြင်ရင် မသိတော့တာတွေ ရှိတယ်။ မသိတော့တဲ့ သူတွေက ဘယ်လိုဆက်သွားရမှန်း ဘာဆက်လုပ်ရမှန်း မသိတော့ဘူး။ မြန်မာလိုရေးထားမယ်ဆိုရင် သွားချင်တဲ့နေရာကို ချက်ခြင်းရောက်သွားမယ်။ လမ်းမပျောက်တော့ဘူး။ နယ်က လူတစ်ယောက်က ရန်ကုန်ရောက်လာရင် လမ်းညွှန်ကြည့်ပြီးတော့ သွားလာနိုင်တယ်။ အင်္ဂလိပ်စာလည်း မတတ်၊ ပြင်သစ်စာလည်း မတတ်တဲ့ လူတစ်ယောက်ကို (ပြင်သစ်နိုင်ငံက)ပါရီထဲကို ပို့လိုက်ရင် သူဘယ်လိုသွားရမှန်းမသိတော့ပဲ လမ်းပျောက်သွားမယ်။ အဲဒီတော့ (ကွန်ပျူတာမှာရှိတဲ့) Menu တွေ၊ Link တွေဆိုတာက လမ်းညွှန်တွေပါပဲ။ ဒါတွေကို မြန်မာလိုဖတ်နိုင်နေမယ်ဆိုရင် အသုံးပြုသူတွေအတွက် အရမ်းကို အဆင်ပြေစေပါတယ်။
ဘာသာပြန် အတွေ့အကြုံ
Google Localization ကို ဘယ်သူမဆို လုပ်နိုင်ပါတယ်။ Google က Media Wiki လို့ Admin မရှိဘူး။ Google အကောင့်ရှိတဲ့ ဘယ်သူမဆို ဝင်ပြင်လို့ရတယ်။ သူ့မှာ Rating ရှိတယ်။ များများပြင်ထားတဲ့သူဟာကို အခုမှစပြင်တဲ့သူက လာပြင်မယ်ဆိုရင် ပြင်လို့မရဘူး။ တချို့တွေက ယူနီကုတ်စံမဟုတ်တဲ့ ဖောင့် တွေနဲ့လာပြင် ထားတယ်။ ဘာသာပြန်တဲ့အခါမှာ တစ်ချို့ Sing တွေကို မြန်မာလို ဖတ်လို့အဆင်ပြေအောင် ညပ်ပြီးတော့ ပြန်ပေးရတာ ရှိတယ်။ တစ်ချို့ တွေက အဲဒီလို Sing တွေကို သိပ်ဂရုမစိုက်ဘူး။ မြင်ရတာကို ထင်သလို ပြန်လိုက်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ကောင်းတာလေးတွေဆိုရင် ကျွန်တော့အနေနဲ့ မြန်မာစာသတ်ပုံကျမ်းနဲ့တိုက်ပြီး စာလုံးပေါင်းလောက်ပဲ စစ်လိုက်တော့တယ်။ ဖြစ်သလို ပြန်ထားတဲ့ဟာတွေတွေ့ရင်လည်း ပြင်ပေးလိုက်တယ်။ Localiztion လုပ်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ဘာသာပြန်တဲ့ အပိုင်းကို အတုံးလိုက် အတစ်လိုက်လုပ်မယ့်အစား မြန်မာလို ဘယ်လိုပြောလိုက်ရင် အဆင်ပြေမလဲ၊ ဘယ်လို ပြောလေ့ရှိသလဲ၊ သုံးလေ့မရှိပေမယ့် အရပ်ထဲမှာ ဘယ်လိုပြောကြသလဲ စသဖြင့် အဖက်ဖက်ကနေ စဉ်းစားပြီးလုပ်လိုက်ရင် ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေမယ်။ Technical Term ကို ဒီအတိုင်းကြီး ဘာသာပြန်ချလိုက်ရင် အသုံးပြုတဲ့သူက ဘာမှန်းမသိ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။
တစ်ပိုဒ်လောက် တစ်ကြောင်းလောက် ဝင်ရေး
မြန်မာလည်းဖြစ်တယ် မြန်မာစာကို ဖတ်ရတာကို ကြိုက်တဲ့သူလည်းဖြစ်တယ်။ အကြောင်းအရာတစ်ခုကို မသိလို့ ရှာလိုက်ရင် မြန်မာလို တွေ့ချင်တယ်။ အင်္ဂလိပ်စာကို မတတ်တဲ့ မလေ့လာဖူးတဲ့သူတွေလည်း ကွန်ပျူတာကို သုံးမှာပဲ။ သူတို့တွေလည်း သူတို့မသိတဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခုကို မြန်မာလို ရှာလို့ရတယ် ဖတ်လို့ရတယ်ဆိုရင် ဗဟုသုတ ရသွားမယ်။ မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားက မြန်မာတွေအတွက် တစ်ချိန်မှာ One-stop Information Center ဖြစ်လာ မယ်။ ဘာဘဲလိုချင်လိုချင် ဒီနေရာမှာရှိတဲ့ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးကို ဖြစ်ချင်တယ်။ အခုတော့ အချက်အလက်တွေက မစုံလင်သေးဘူး။ ကျွန်တော်တို့ တက်ညီလက် ညီ လုပ်လိုက်ရင်တော့ နောင်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ ယခုရှိနေတဲ့ အချက်အလက်တွေထက် နှစ်ဆသုံးဆဖြစ်လာမယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။ ကျွန်တော့ အနေနဲ့ မြန်မာဝီကီမှာ ရေးဖြစ်တာ နည်းတယ်။ သူများရေးထားတာတွေကို စာလုံးပေါင်းပြင်တာတို့ တည်းဖြတ်တာတို့ လုပ်ဖြစ်တယ်။ ရေးသားကြတဲ့ အထဲမှာ အဖြတ်အတောက် မှားတတ်တာ၊ စာလုံးပေါင်းမှားတာ၊ စာဖတ်မချော တာတွေကို တွေ့ရတတ်တယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေ ဝီကီပေါ်ကို မရောက်သေးဘူး။ ရှိပြီးတာ အချက်အလက်တွေကို ဝီကီပေါ်အလုံးအရင်းနဲ့ ဘယ်လိုတင်ရင် ကောင်းမလဲလို့ စဉ်းစားနေတယ်။
ဝီကီဆိုတာက လူတစ်စုအတွက် ရှိနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဘယ်သူမဆို ဝင်ကြည့်လို့ရတယ်။ ကြည့်ရုံနဲ့ အားမရဘူးဆိုရင် ဘယ်သူမဆို ဝင်ပြင်လို့ရတယ်။ ရေးလို့ရတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ်စိတ်ထဲမှာ အများကြီး မသိဘူးပဲထား တစ်ပိုဒ်လောက် တစ်ကြောင်းလောက် ဝင်ရေးလိုက်မယ်ရင် ဝီကီမှာ အများကြီး အထောက်အကူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒကြောင့် ဝီကီကို ဖတ်နေရာကနေ ရေးပေးကြပါ။ အများကြီးလည်း ရေးစရာမလိုပါဘူး။ တစ်လုံးတစ်လေ၊ တစ်ပိုဒ်တစ် လေလောက် ကောက်ရေးလိုက်ရင် ရပါတယ်။
သိလိုသမျှကို စိတ်ရှည်စွာ ဖြေကြားပေးခဲ့တဲ့ ကိုမောင်မောင်ဆန်းကို ကျေးဇူးတင်မှတ်တမ်း ထားပါတယ်။
ဟန်ဇော်
၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလထုတ် ပါစင်နယ် ကွန်ပျူတာမဂ္ဂဇင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။