ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာဆိုသည်မှာ ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာတစ်ခုကို အသုံးပြု၍ ဖန်တီးထုတ်လုပ်ထားသော အနုပညာလက်ရာ များကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ အနုပညာဖန်တီးသူသည် လက်ရာတစ်ခုဖန်တီးရန်ဖြစ်စေ၊ အနုပညာလက်ရာ တစ်ခုအတွက် ကြားခံအလွှာတစ်ခုအနေဖြင့် အသုံးပြုရန်ဖြစ်စေ ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာတစ်ခုကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ ထိုသို့အသုံးပြုခဲ့လျှင် ထိုလက်ရာကို ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။
လက်ဖြင့်ရေးဆွဲထားသော ရုပ်ပုံတစ်ပုံကို ကွန်ပျူတာဖြင့်ပြုပြင်မွမ်းမံခြင်းနှင့် ဖန်တီးမှုတစ်စုံတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ပါက လည်း ထိုလက်ရာကို ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာအဖြစ်သတ်မှတ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထိုသတ်မှတ်ချက်သည် အနုပညာလက်ရာ မြောက်ခြင်း၊ မမြောက်ခြင်း၊ ဖြစ်ခြင်း၊ မဖြစ်ခြင်းနှင့် မသက်ဆိုင်ပါ။ ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာတစ်ခုကိုအသုံးပြု၍ အနုပညာ လက်ရာတစ်ခုကို ထုတ်လုပ်မည်ဆိုပါက ထိုလက်ရာကို ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာလက်ရာဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သော ဆိုလိုရင်းဖြစ်သည်။
ရှိရင်းစွဲအနုပညာများဖြစ်သော ပန်းချီ၊ ပုံဆွဲ၊ ပန်းပုနှင့်ဂီတအစရှိသည်တို့အတွက် ဒီဂျစ်တယ်နည်းပညာကို တစ်စ တစ်စအသုံးပြုလာခြင်းဖြင့် အနုပညာလက်ရာများဖန်တီးထုတ်လုပ်ရန် ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာအလွှာတစ်ခုသည် ပုံစံအသစ် တစ်ခုအနေဖြင့် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ထိုသို့ပေါ်ထွက်လာရန် ကွန်ပျူတာနည်းပညာ၏ တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုသည်အရေးပါ သော အကြောင်းအရင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။
ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာခေတ်ဦးကာလအဖြစ် ၁၉၅၀-၁၉၉၀ ခုနှစ်များကို ပြောဆိုကြသည်။ ခေတ်ဦးလက်ရာအဖြစ် ဘင်ဂျမန် ဖရမ်စစ် လပိုးစကီး၏ အော်စီလိုလက်ရာများကို ထည့်သွင်းပြောဆိုကြသည်။ ထိုလက်ရာများ၏ နောက်ပိုင်းကာလ မှသာ နည်းပညာအသုံးပြုသည့် အနုပညာလက်ရာများ ပေါ်ထွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် နည်းပညာတိုးတက်မှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျခဲ့သည်။ ကွန်ပျူတာတစ် လုံး၏တန်ဖိုးသည် ၁၉၆၀ ခုနှစ်ခန့်အထိ တန်ဖိုးကြီးမားနေစဲဖြစ်သည်။ အစိုးရဌာနများ၊ တက္ကသိုလ်များ၊ သုတေသနဌာနများ နှင့် စီးပွားရေးကော်ပိုးရေးရှင်းများတွင်သာ ကွန်ပျူတာကို အသုံးပြုနိုင်ကြသေးသည်။ ပုံဖတ်စက်(scanner)ကို ၁၉၅၇ ခုနှစ်မှသာ စတင်အသုံးပြုနိုင်သည်။ ပုံနှိပ်ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ပုံထုတ်စက်(printer)များ မရှိသေးဘဲ ပုံနှိပ်ထုတ်လုပ်ရန် ပလော့တာ(plotter)ကိုသာ အသုံးပြုခဲ့ရသည်။ စက်ကိရိယာများတွင် မင်တံ၊ စုတ်တံများကိုတပ်ဆင်၍ ကွန်ပျူတာဖြင့် ချိတ်ဆက်ခါ အနုပညာလက်ရာများကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ရသည်။
ကွန်ပျူတာဖြင့် ရေးဆွဲသော သရုပ်ဖော်ပုံများ၊ ရှိရင်းစွဲဓာတ်ပုံများကို ကွန်ပျူတာဖြင့် မိမိစိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်ခြင်း များ၊ ဒီဂျစ်တယ်နည်းစနစ်ဖြင့် ရေးဆွဲသောပန်းချီများ၊ သုံးဖက်မြင်မော်ဒယ်ပုံများ၊ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ဒီဇိုင်းများ၊ နည်းပညာအသုံး ပြု၍ထုတ်လုပ်သော အနုပညာလက်ရာများ၊ အန်နီမေးရှင်းများနှင့်ကွန်ပျူတာဂိမ်းများကို ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာအုပ်စုဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြသည်။
ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာအကြောင်းကို ပြောဆိုပါက ဘဲလ်သုတေသနဌာနကိုလည်း ထည့်သွင်းပြောဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်ဦးအနုပညာရှင်အချို့သည် ဘဲလ်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြသည်။ အနုပညာကျွမ်းကျင်သူများနှင့်နည်းပညာကျွမ်း ကျင်သူများသည် အနုပညာနှင့်နည်းပညာအကြားချိတ်ဆက်နေမှုကို ဘဲလ်၌ရှာဖွေလေ့လာခဲ့ကြသည်။ ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်ဦး အနုပညာလက်ရာများကို ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ ယနေ့ကာလ၌ နိုင်ငံတကာတွင် ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာသည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးအခြေ အနေသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာသည် ခေတ်ပြိုင်အနုပညာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နေပြီ ဖြစ်သည်။ ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာကို ကွန်ပျူတာအနုပညာ၊ မာတီမီဒီယာအနုပညာဟု ၁၉၇၀ ခုနှစ်ဝန်းကျင်ကာလများက ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ ဒီဂျစ်တယ်အနုပညာသည် မီဒီယာအသစ်အနုပညာ(New Media Art)တွင်ပါဝင်သော အနုပညာအမျိုး အစားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။
ဟန်ဇော်
အလင်းတန်းဂျာနယ်၊ အမှတ်(၇၇၄)၊ ၃၀ ရက်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၀၁၃ ခုနှစ်